Στην αγκαλιά της Μητέρας Νύχτας

της Mαριάννας Tζιαντζή

Ενα συνηθισμένο θέμα συζήτησης ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν γνωρίζονται καλά μεταξύ τους ήταν και είναι ο καιρός. Σήμερα συχνά η συζήτηση μεταξύ ημι-αγνώστων αρχίζει με την ερώτηση «ανάψατε καλοριφέρ στην πολυκατοικία σας;».

Υπάρχουν πολυκατοικίες που δεν έχουν ακόμα προμηθευτεί πετρέλαιο λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων ή μάλλον οικονομικών δυνατοτήτων των ενοίκων. Αλλού το καλοριφέρ ανάβει μόνο τρεις ώρες το βράδυ, αλλού μία ώρα το πρωί και μιάμιση την εσπέρα. Το μεσημέρι, κατόπιν συμφωνίας, κανείς δεν κρυώνει. Ετσι, πολλοί περιμένουν να πέσει η νύχτα για να ζεσταθούν, ενώ άλλοι δεν περιμένουν καθόλου.

Κάποιοι θυμούνται μαρτυρίες για τον φοβερό χειμώνα του 1941 - 42, για τα «παιδιά της σχάρας» στην Ομόνοια, εκεί όπου αναδυόταν θερμός αέρας από τον υπόγειο σιδηρόδρομο. Σκληρός θα είναι ο φετινός χειμώνας και ας μην τον συνοδεύουν εικόνες σκελετωμένων παιδιών και γερμανικών στολών. Κουβέρτα, καναπές και τηλεόραση, φτώχεια κρυμμένη στους τέσσερις τοίχους, οικογενειακά δράματα και ατομικές τραγωδίες.

Πλάι στο ξεπάγιασμα και ο φόβος του σκότους, του κομμένου ηλεκτρικού ρεύματος λόγω της αδυναμίας ή της επιλογής αρκετών νοικοκυριών να εξοφλήσουν το τέλος ακίνητης περιουσίας στον λογαριασμό της ΔΕΗ. Δεν γνωρίζουμε τον αριθμό εκείνων που δεν πληρώνουν ούτε γνωρίζουμε στους πόσους νεκρωμένους μετρητές χτυπά το καμπανάκι και το ατομικό πρόβλημα γίνεται κοινωνικό. Στο 10%, στο 20%, στο 39%; Οι περισσότεροι πληρώνουν, μας διαβεβαιώνουν επίσημα χείλη, επομένως η πλειοψηφία έχει πάντα δίκιο ενώ όσοι δεν πληρώνουν εντάσσονται αυτομάτως στη μισητή κατηγορία των φοροφυγάδων.

Πώς θα μαγειρεύουν, θα πλένονται, θα ζεσταίνονται, θα βλέπουν, θα σερφάρουν, θα διατηρούν τα τρόφιμα, θα φορτίζουν το κινητό τους όσοι δεν έχουν ρεύμα; Θα ζουν όπως στα κάμπινγκ, με γκαζάκια και λάμπες θυέλλης; Θα γέρνουν στην αγκαλιά της Μητέρας Νύχτας και θα υπομένουν στωικά τη μοίρα τους;

Ο Γάλλος περιηγητής Β. Μπεράρ, που στα τέλη του 19ου αιώνα είχε επισκεφθεί τη Μακεδονία, γράφει: «Στην Τουρκία μπορεί κανείς να σταθμίσει την επιρροή του ελληνισμού από τα κυβικά πετρελαίου που καταναλώνει μια περιοχή. Ο μουσουλμάνος και ο μη εξελληνισμένος χριστιανός κοιμούνται με τις κότες ή καπνίζουν και συζητούν το βράδυ όταν δειπνούν στο σκοτάδι [...] Ο ελληνισμός έρχεται κουβαλώντας μαζί του τον τενεκέ [του πετρελαίου], όπως άλλοτε κόμιζε τα πήλινα αγγεία, τους λύχνους, τους κρατήρες και τους αμφορείς της Κορίνθου και των Αθηνών».

Δεν έχει σημασία αν θα είναι πολλοί ή λίγοι εκείνοι που θα στερηθούν το ρεύμα. Και ένα παιδί να τρέμει και ένας γέροντας να υποφέρει, η ζωή μας θα μπάζει από παντού, εκτός αν ζούμε μες στο θησαυροφυλάκιο του θείου Σκρουτζ, προφυλαγμένοι από τις ριπές της πραγματικής ζωής. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα χρειαστεί κάποιος υπουργός να πει «φέρτε μου έναν νεκρό από το κρύο», όπως κάποτε επίσημα χείλη είχαν πει «φέρτε μου έναν νεκρό από το νέφος».

Και αν γίνουν πολλοί οι αντιρρησίες πληρωμής, ίσως η κυβέρνηση επιλέξει νέα δημόσια αγαθά που η χρήση τους θα συνδέεται με την είσπραξη του φόρου. Π.χ., θα μπορούσε να απαγορεύσει την εγγραφή των παιδιών των φοροφυγάδων στα δημόσια σχολεία ή τη νοσηλεία των εξ ανάγκης νεο-σκοταδιστών στα δημόσια νοσοκομεία, εφαρμόζοντας το σύνθημα «η φαντασία στην εξουσία».