Αίγυπτος: εξέγερση για μια χούντα;

του Γιώργου Δελαστίκ

Πέρα από την απομάκρυνση του τυράννου Χόσνι Μουμπάρακ από την εξουσία, απολύτως τίποτα άλλο δεν έχει κριθεί στην Αίγυπτο. Το βέβαιο είναι ότι ο πρώτος γύρος της λαϊκής εξέγερσης έληξε, αλλά καθόλου σίγουρο δεν είναι ότι δεν θα υπάρξουν και άλλοι γύροι αναμέτρησης του στρατιωτικού καθεστώτος με διαδηλωτές. Αν πάντως τα πράγματα εξελιχθούν όπως δείχνουν αυτή τη στιγμή, τότε τα κέρδη της εξέγερσης -η ανατροπή του Μουμπάρακ- ενδέχεται να αποδειχθούν εντελώς αναντίστοιχα προς το εύρος, τον παλλαϊκό χαρακτήρα και το μεγαλείο της.

Ας δούμε τα πράγματα ψυχρά. Μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα της εξέγερσης είναι η απαλλαγή από τον Μουμπάρακ και η εγκαθίδρυση μιας... στρατιωτικής χούντας - και μάλιστα από το καθεστώς Μουμπάρακ χωρίς τον πρόεδρό του!

Ο αιγυπτιακός στρατός είχε την εξουσία πριν, ο αιγυπτιακός στρατός την έχει και τώρα - και μάλιστα σε ωμή μορφή, χωρίς κοινοβούλιο και χωρίς σύνταγμα.

Υποτίθεται ότι το ίδιο καθεστώς που έχει στραγγαλίσει τη δημοκρατία στην Αίγυπτο τουλάχιστον επί σαράντα χρόνια, το ίδιο καθεστώς θα οδηγήσει τη χώρα στον... εκδημοκρατισμό! Το σχήμα είναι εμφανώς οξύμωρο. Είναι επίσης απολύτως βέβαιο ότι εντελώς άλλη είναι η αντίληψη περί δημοκρατίας των στρατηγών του δικτατορικού καθεστώτος και εκείνη του εξεγερμένου λαού.

Αν λοιπόν η στρατιωτική χούντα αφεθεί ανενόχλητη να καθορίσει αυτή τη μορφή και το περιεχόμενο της νέας αιγυπτιακής δημοκρατίας, αυτό που θα προκύψει δεν θα έχει καμιά σχέση με αυτό που ονειρεύτηκαν οι ηρωικοί διαδηλωτές. Η θυσία των εκατοντάδων νεκρών θα έχει πάει στράφι.

Ούτε για τα μάτια του κόσμου η στρατιωτική χούντα δεν έκρινε αναγκαίο να σχηματίσει μια έστω κατ’ όνομα κυβέρνηση εθνικής ενότητας απαρτιζόμενη από πολίτες, εκπροσώπους πρωτίστως των εξεγερμένων, κάποιων δυνάμεων και προσωπικοτήτων της υπαρκτής αντιπολίτευσης και εκπροσώπων του καθεστώτος Μουμπάρακ, που δεν βαρύνονταν προσωπικά με εγκλήματα κατά του αιγυπτιακού λαού.

Είναι εξωφρενικό, αλλά αυτή τη στιγμή την Αίγυπτο την κυβερνά η κυβέρνηση που όρισε ο Μουμπάρακ πριν ανατραπεί, με δικτατορικές μάλιστα εξουσίες!

Ο δικτάτορας της χώρας, στρατάρχης Μοχάμεντ Χουσεΐν Ταντάουι, έχει κάνει είκοσι (!) ολόκληρα χρόνια υπουργός Αμυνας του καθεστώτος Μουμπάρακ, ο οποίος πριν τον κάνει υπουργό Αμυνας τον είχε αρχηγό των πραιτωριανών της προεδρικής φρουράς από το 1988 ως το 1991. Πρόκειται για άτομο της απόλυτης εμπιστοσύνης του Ισραήλ και των ΗΠΑ.

Τηρουμένων φυσικά των αναλογιών, αν θέλουμε να κάνουμε συγκρίσεις με τα καθ’ ημάς στην περίοδο της δικτατορίας, στην Αίγυπτο δεν έχουμε ακόμη σε καμιά περίπτωση εξέλιξη σαν τη μεταπολίτευση του Ιουλίου του 1974, που έφερε στην εξουσία τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Για την ώρα βρισκόμαστε στις... «25 Νοεμβρίου του 1973» - όταν δηλαδή μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου απομακρύνθηκε ο δικτάτορας Παπαδόπουλος και ανέλαβε ο δικτάτορας Ιωαννίδης!

Η ζωή θα δείξει αν ο αιγυπτιακός στρατός θα επιδιώξει να διαιωνίσει την εξουσία του μέσω εκλογικής νομιμοποίησης κόμματος ή κομμάτων που θα έχει υπό τον έλεγχό του. Η ζωή επίσης θα δείξει αν ο λαός της Αιγύπτου θα ανεχθεί μια τέτοια πορεία προς τις εκλογές υπό απόλυτο στρατιωτικό έλεγχο ή αν θα απαιτήσει πολιτική κυβέρνηση εθνικής ενότητας, ώστε να διασφαλιστεί ένας βαθύτερος και ουσιαστικότερος εκδημοκρατισμός.

Βέβαιο πάντως είναι ότι οι μέχρι τώρα εξελίξεις δεν δημιουργούν κανέναν κίνδυνο για τη συνέχιση της εξωτερικής πολιτικής υποτέλειας της Αιγύπτου στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ.

Από τη στιγμή που η εξουσία βρίσκεται ολοκληρωτικά στα χέρια του στρατιωτικού καθεστώτος, τίποτα δεν αλλάζει στον τομέα αυτόν.

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει σήμερα φυσικά πώς θα εξελιχθεί η πορεία εκδημοκρατισμού της Αιγύπτου, η οποία θα καθορίσει και τη δυνατότητα να υπάρξει θεωρητικά ένας κυβερνητικός συνασπισμός που θα εναρμονιστεί με τη θέληση του αιγυπτιακού λαού και θα αμφισβητήσει την επονείδιστη συνθήκη ειρήνης του Καΐρου με το Τελ Αβίβ. Ιδωμεν...

ΑΙΝΙΓΜΑ

Πώς θα εκφραστούν οι εξεγερθέντες;

Αγνωστος και αποσταθεροποιητικός παράγοντας για κάθε σχεδιασμό επί χάρτου αναφορικά με τις αιγυπτιακές πολιτικές εξελίξεις είναι τελικά το πώς θα εκφραστούν πολιτικά και εκλογικά τα εκατομμύρια των Αιγυπτίων που εξεγέρθηκαν. Ο κοινωνικός χαρακτήρας της εξέγερσης και η παντελής αδυναμία ανάδειξης κάποιου ηγεμονικού πολιτικού κέντρου, άφησε αναπάντητο το ερώτημα: Θα μπορέσει κάποιος ή κάποιοι να εκφράσουν πολιτικά τις διαθέσεις και τις προσδοκίες των οργισμένων Αιγυπτίων; Αν ναι, τότε στην Αίγυπτο και σε όλο τον αραβικό κόσμο θα γίνει πολιτικός σεισμός. Αν όχι, τότε ουσιαστικά δεν θα αλλάξει τίποτα, πέρα από κάποια επιφανειακά μέτρα εκδημοκρατισμού, αδιάφορα για τον υπόλοιπο κόσμο. 

πηγή: Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ