Το τελειωτικό χτύπημα κατά του πανεπιστημίου

του Γιώργου Ρούσση

Ζούμε σε μια εποχή που λόγω της ανάπτυξης των υλικών παραγωγικών δυνάμεων, της αναγωγής της επιστήμης σε άμεση παραγωγική δύναμη και της κυριαρχίας της γενικής διάνοιας στην παραγωγή, απελευθερώνεται όλο και με ταχύτερους ρυθμούς άμεση ζωντανή εργασία, με συνέπεια να αυξάνεται ο χρόνος που θα μπορούσε να αφιερωθεί στην ανάπτυξη της κοινωνικής προσωπικότητας.

Αυτό σημαίνει ότι η ίδια η σύγχρονη παραγωγή προσφέρει τη δυνατότητα μαζικής και μακροχρόνιας εκπαίδευσης.

Σε αντίθεση με αυτή τη δυνατότητα, η ελληνική κυβέρνηση, όπως οι αστικές ανά τον κόσμο κυβερνήσεις, υποκύπτοντας και ως προς αυτό στις ανάγκες της αγοράς, ή της οικονομίας (διάβαζε του κεφαλαίου), αποφάσισε να τελειώνει μια κι έξω με το δημόσιο πανεπιστήμιο.

Μπροστά στην επιχειρούμενη από τη σημερινή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ μεταρρύθμιση, οι μεταρρυθμίσεις που επιχείρησε η προηγούμενη κυβέρνηση αν και κινούνταν προς την ίδια κατεύθυνση φαντάζουν με μικρές νοθείες. Αυτό που επιχειρείται τώρα, είναι η ολοκληρωτική κατεδάφιση του δημοσίου πανεπιστημίου.

Το κείμενο «διαβούλευσης» της υπουργού Παιδείας ευθαρσώς ξεκινάει διακηρύσσοντας εκείνο που πρέπει να ανατραπεί. Τι είναι αυτό; «τις τελευταίες δεκαετίες στόχος ήταν η μαζική ανώτατη εκπαίδευση χωρίς ουσιαστικές διαφοροποιήσεις».

Αυτή πρέπει να αντικατασταθεί:

-Από σχολές πολλών ταχυτήτων, που, αντί να παράγουν ολοκληρωμένους επιστήμονες με κριτική σκέψη, θα παρέχουν τις όποιες πρακτικές δεξιότητες απαιτεί το κεφάλαιο.

Αυτή η μεταρρύθμιση, διάλυση, θα συντελεστεί μέσω:

-Της βαρύγδουπα αποκαλούμενης «πολυτυπίας και της ιδιαίτερης ταυτότητας» κάθε ιδρύματος, που σημαίνει της διάλυσης του παγκοσμίως επί αιώνες καθιερωμένου ενιαίου πανεπιστημιακού μοντέλου.

-Της διοικητικής υποταγής του πανεπιστημίου στο κεφάλαιο μέσω των συμβουλίων, στα οποία θα συμμετέχουν εξωπανεπιστημιακοί και τα οποία προτείνεται να αντικαταστήσουν τις συγκλήτους ως προς τις στρατηγικές αποφάσεις, μεταξύ των οποίων και την επιλογή του πρύτανη.

-Της οικονομικής υποταγής στο κεφάλαιο μέσω της δημοκρατικοφανούς οικονομικής αυτοτέλειας των πανεπιστημίων από το κράτος, και της μερικής χρηματοδότησής τους από ιδιωτικές επιχειρήσεις, δηλαδή της μετατροπής των δημόσιων πανεπιστημίων σε ΠΑΕ.

-Ευέλικτων προγραμμάτων σπουδών κατ' επιλογήν, που στο όνομα της δήθεν ελεύθερης επιλογής των φοιτητών, θα καταργούν τους παγιωμένους με επιστημονικά κριτήρια επιστημονικούς κλάδους, ή θα τους αχρηστεύουν μέσω της «οριζόντιας κινητικότητας».

-Της υποβάθμισης των θεωρητικών επιστημών και της βασικής έρευνας στις θετικές επιστήμες, στο βαθμό που αυτές θα χρηματοδοτούνται ανάλογα με τη ζήτηση που έχουν από την αγορά.

Π.χ. μια έρευνα για το ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο θα θάβεται όσο αυτό απαιτούν οι 7 αδελφές του πετρελαίου ή οι αυτοκινητοβιομηχανίες και το ίδιο θα συμβαίνει με κάποιο φάρμακο κατά του καρκίνου από τις φαρμακοβιομηχανίες. Οσο για τις θεωρητικές επιστήμες, από τώρα προκαλώ όποιον ενδιαφερόμενο να μου χρηματοδοτήσει όχι δα την έρευνα που τελειώνω για τη σύγκρουση Μαρξ-Μπακούνιν ως προς το σοσιαλιστικό κράτος, αλλά μιαν άλλη του τύπου «η ανεργία ως παράγοντας επαναστατικοποίησης της αλλοτριωμένης συνείδησης»!!!

-Της διάλυσης της σημερινής ιεραρχικής διάρθρωσης του ΔΕΠ και της αντικατάστασής της από μια ανομοιογενή (διαφορετική για κάθε ίδρυμα) καινούρια, η οποία θα κρατά σε επαγγελματική και επιστημονική ομηρία διαρκείας τις κατώτερες βαθμίδες (καταργούνται οι λέκτορες, ενώ αίρεται η μονιμότητα των επίκουρων).

-Της πλήρους εξάρτησης του ακαδημαϊκού προσωπικού από τις ορέξεις του κεφαλαίου, τόσο όσον αφορά στα οικονομικά του όσο και στο μέλλον του μια και αυτό θα αξιολογείται όχι με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια, αλλά με κριτήρια αγοράς.

-Της αναστολής των καθηκόντων των μελών του διδακτικού προσωπικού, η οποία προτείνεται για να ενισχυθεί και με αυτόν τον τρόπο η αλληλεξάρτηση των Ιδρυμάτων με το κεφάλαιο και την εξουσία.

-Της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων, που θα εξαρτάται μεταξύ άλλων από την προσέλκυση πόρων και από άλλα ποσοτικά κριτήρια τα οποία σε τίποτε δεν έχουν να κάνουν με την επιστημονικότητά τους.

-Της ιδιωτικοποίησης της φοιτητικής μέριμνας.

-Της ένταξης του ελληνικού πανεπιστημίου στην ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση.

Ολα τα παραπάνω βρίσκονται, όπως λέει και η ανακοίνωση του Συλλόγου διδασκόντων του Παντείου, «σε ευθεία αντίθεση με τις αρχές του δημόσιου, αυτοδιοικούμενου, οικονομικά βιώσιμου και ακαδημαϊκού πανεπιστημίου», πλήττουν τα ίδια του τα θεμέλια.

Ενάντια πρώτα απ' όλα σε όλα τα παραπάνω, και όχι μόνον ούτε κυρίως ενάντια στην επίθεση κατά των υπηρετούντων στις πιο χαμηλές βαθμίδες (407, λέκτορες, επίκουρους) του υπάρχοντος προσωπικού, τους οποίους εκτιμώ ότι η υπουργός δολίως θα σπεύσει να ικανοποιήσει με ευνοϊκές μεταβατικές διατάξεις για να κάμψει την αντίστασή τους, πρέπει να στραφεί συντονισμένα το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας με μπροστάρηδες του φοιτητές.

Αν δεν το πράξουμε θα είμαστε συνυπεύθυνοι για το άμεσα επερχόμενο τέλος του πανεπιστημίου. 

πηγή: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ