Να πληρώσουν οι ένοχοι της σφαγής

Συνέντευξη στην Κατερίνα Σταυρούλα 

Βεχτίτς Αστζί, δικηγόρος απεργών πείνας

Κατ’εντολήν του ΔΝΤ η επίθεση στα λευκά κελιά της Τουρκίας
Δέκα χρόνια από την αιματηρή καταστολή

Στα τέλη του 2000 η κυβέρνηση της Τουρκίας αποφάσισε να μεταφέρει τους πολιτικούς κρατούμενους από τις φυλακές στα ειδικά διαμορφωμένα λευκά κελιά ή κελιά τύπου F. Την απόφαση αυτή ακολούθησε μια απεργία πείνας των πολιτικών κρατουμένων σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Παράλληλα, μια πλατεία επιτροπή τούρκων διανοουμένων προσπάθησε να παίξει ρόλο μεσολαβητή υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων των πολιτικών κρατουμένων. Το βράδυ της 19ης Δεκεμβρίου του 2000 ο τουρκικός στρατός επενέβη για την καταστολή των κινητοποιήσεων των πολιτικών κρατουμένων σε 20 φυλακές ταυτοχρόνως. Η επέμβαση έφερε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Επιστροφή στη Ζωή» και είχε ως αποτέλεσμα να σκοτώθούν 28 κρατούμενοι, οι 12 στη φυλακή Μπαϊράμ Μπασά. Για τις δολοφονίες στη Μπαϊράμ Μπασά, και μετά από δέκα χρόνια προσπαθειών ξεκίνησε επιτέλους στις 23 Νοέμβρη δίκη 30 συμμετεχόντων στην επιχείρηση από τον τουρκικό στρατό. 

Με αφορμή την εκδίκαση της υπόθεσης βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε στο Πριν ο Βεχτίτς Αστζί, μέλος του DHKP-C (Επαναστατικό Μέτωπο – Κόμμα Λαϊκής Απελευθέρωσης), μέλος των Σύγχρονων Δικηγόρων, πρόεδρος της Ένωσης Αλληλεγγύης και Αλληλοβοήθειας των οικογενειών των κρατουμένων, πολιτικός κρατούμενος και απεργός πείνας και ο ίδιος.

– Στην περίοδο των δέκα χρόνων από την αιματηρή καταστολή του κινήματος των πολιτικών κρατουμένων έχει γίνει κάποια δίκη υπευθύνων στην Τουρκία; 

Το τουρκικό κράτος έχει κάνει μήνυση στους πολιτικούς κρατούμενους αμέσως μετά την επίθεση του. Τους κατηγορούσε για εξέγερση, φθορά δημόσιας περιουσίας, για δολοφονία στρατιωτών αλλά και για δολοφονία συγκρατουμενών τους. Στην πορεία ανακαλύφθηκε ότι οι στρατιώτες πέθαναν από φίλια πυρά κι εμείς ξεκινήσαμε δικαστική διαδικασία με στόχο να βρεθεί ο στρατός ενώπιον της δικαιοσύνης. Αλλά στο μεταξύ πέρασαν πολλά χρόνια και τα αδικήματα παραγράφηκαν. Αυτή λοιπόν είναι η μόνη δίκη που ξεκίνησε, ενώ μέχρι τώρα δεν τιμωρήθηκε κανένας. Ανάμεσα στους κατηγορούμενους οι περισσότεροι είναι στρατιώτες και μόνο δύο έχουν κάποιο αξίωμα.

Οι 30 κατηγορούμενοι στρατιωτικοί δεν είχαν καν κριθεί προφυλακιστέοι. Το κατηγορητήριο ήδη προσπαθεί να τους αθωώσει ισχυριζόμενο ότι οι κρατούμενοι είχαν όπλα. Οι κατηγορούμενοι εμφανίστηκαν προκλητικά άφοβοι στο δικαστήριο τη στιγμή που κατηγορούνται για ανθρωποκτονία εξ αμελείας.

 ¨Αγριες δολοφονίες

Οι πολλές δολοφονίες συνέβησαν σε αυτή τη φυλακή, συνεχίζει ο συνομιλητής μας, απεργός πείνας και ο ίδιος. Είχαμε 12 νεκρούς, ανάμεσά τους 6 απανθρακωμένες γυναίκες. Όταν πήραν τα πτώματα ήταν απανθρακωμένα σε σημείο που οι οικογένειες τους τούς αναγνωρίσαν από την οδοντοστοιχία, ενώ δύο πτώματα δεν αναγνωρίστηκαν καν.

Ο εισαγγελέας ισχυρίζεται ότι αυτοί που κάηκαν, κλείστηκαν στα κελιά τους όταν ξεκίνησε η επιχείρηση και αυτοπυρπολήθηκαν με εντολές των οργανώσεών τους. Όμως υπάρχει μια μάρτυρας με εγκαύματα που είπε ότι κατά την επιχείρηση ο στρατός άνοιξε τρύπα στο ταβάνι και χρησιμοποίησαν κάποιο χημικό που άρχισε να τους καίει, δημιουργώντας τέτοια θερμοκρασία που αλλοίωνε και τα κάγκελα του κελιού. Ήταν χημικό που έλιωνε το γυμνό δέρμα, ενώ δεν περνούσε στα ρούχα. Θεωρούμε ότι χρησιμοποιήθηκε λευκός φώσφορος, σαν αυτόν που το 2005 χρησιμοποίησε το Ισραήλ στο Λίβανο και είχε τα ίδια χαρακτηριστικά. Τα εγκαύματα της ήταν τόσο σοβαρά, που έπρεπε να κάνει μέχρι και 20 πλαστικές επανορθωτικές επεμβάσεις.
Πρόκειται λοιπόν για άγριές δολοφονίες. Για να καταλάβετε την αγριότητα, απο τους 12 νεκρούς στη φυλακή αυτή, οι 6 ήταν από σφαίρες που όμως είχαν αφαιρεθεί πριν μας δώσουν τα πτώματα, με τρόπο ώστε να είναι αδύνατο να αναγνωρίσεις τον τύπο του όπλου που χρησιμοποιήθηκε. Έπεσαν εκατοντάδες σφαίρες. Θεωρούμε ότι ήταν σφαίρες διασποράς, που ο στρατός είχε προμηθευτεί από το Ισραήλ, αλλά με την αφαίρεση που έγινε δεν μπορέσαμε να το επιβεβαιώσουμε. Το 2003 πήγαμε να συλέξουμε στοιχεία από τις φυλακές για να ξεκινήσει η δίκη. Οι φυλακές είχαν επισκευαστεί, αλλά δεν κατάφεραν να τα κρύψουν όλα και βρήκαμε στους τοίχους 50 τρύπες από σφαίρες. Η φορά τους ήταν από έξω προς τα μέσα και ξέρουμε ότι δεν είχε τραυματιστεί κανένας αστυνομικός.
Χαρακτηριστική η περίπτωση που κατά την επιχείρηση τρεις σύντροφοι πυροβολήθηκαν βγαίνοντας στην ταράτσα... Ενώ μέσα στο κτήριο υπήρχε καταιγισμός σφαιρών και δακρυγόνων, χωρίς να φαίνεται κάποια διέξοδο, οι σύντροφοι προσπάθησαν να βγουν έξω. Και βγήκαν χορεύοντας. Οι φαντάροι σαστίσαν και για λίγο σταματήσαν τους πυροβολισμούς. Για μία στιγμή δεν έπεφτε σφαίρα. Μέχρι που ένας αξιοματικός έδωσε εντολή στους φαντάρους να πυροβολήσουν. Εμείς έχουμε χρέος να καλέσουμε τους υπαίτιους σε απολογία. Θα προσπαθήσουμε να τιμωρηθούν, αλλά δεν ξέρω τι θα κάνει το κράτος με το δεδομένο ότι στην Τουρκία δεν υπάρχει δικαιοσύνη.

– Υπάρχει κάποιος λόγος που σε αυτές τις φυλακές υπήρχαν περισσότεροι νεκροί;

Θεωρούσαν ότι σε αυτή τη φυλακή βρισκόταν η κεντρική οργάνωση των πολιτικών κρατουμένων, το κέντρο συντονισμού. Η ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης χαρακτήρισε την επιχείρηση επιτυχημένη, γιατί ενώ υπήρχε φόβος ότι μέχρι και 300 άτομα θα χάσουν τη ζωή τους, τελικά οι νεκροί ήταν μόνο 28.Τις μέρες εκείνες γίνονταν οι συμφωνίες με το ΔΝΤ στην Τουρκία, και μέρος της συμφωνίας ήταν να καθαριστούν οι φυλακές. Αυτή η δίκη είναι πολύ σημαντική για την Αριστερά, και κρίσιμη για μας. Γιατί δεν αφορά μόνο στους πολιτικούς κρατούμενους, αλλά το σύνολο του αγώνα για τα δικαιώματα στην Τουρκία. Αφορά όλους τους δημοκράτες και υπερασπιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Γνωστός δημοσιογράφος που ρωτήθηκε γιατί παραβρέθηκε στη δίκη απάντησε ότι ήταν εκεί για να υπερασπιστεί την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αυτή είναι και η ουσία της δίκης, η υπεράσπιση της αξιοπρέπειας.

– Η κράτηση των πολιτικών κρατουμένων στα λευκά κελιά συνεχίζεται μέχρι σήμερα στην Τουρκία;

Συνεχίζεται ως σήμερα. Η απεργία πείνας έφερε αποτελέσματα και κάποια δικαιώματα ώστε να σπάσει η απομόνωση των κρατουμένων. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει εγκύκλιος από το υπουργείο Δικαιοσύνης, ώστε κάθε μέρα από 2 ώρες και συνολικά 10 ώρες την εβδομάδα, μέχρι 10 πολιτικοί κρατούμενοι να μπορούν να συναντιούνται ελεύθερα στις φυλακές χωρίς παρακολούθηση, για να αναπτύσσουν έστω και υποτυπώδη κοινωνική ζωή. Αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί. Όταν βέβαια ρωτήσαμε γιατί δεν εφαρμόζεται, η απάντηση ήταν ότι δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι χώροι ούτε επαρκεί το προσωπικό. Τώρα έχουν ξεκινήσει πάλι τα βασανιστήρια και οι ξυλοδαρμοί, που κάποτε είχαν σταματήσει.

– Τι είδους βασανιστήρια;

Εκτός από τα φυσικά βασανιστήρια, ξυλοδαρμούς με γκλόμπ κ.ά., κάνουν και ψυχολογικά. Απαγορεύουν στους κρατουμενους την τηλεφωνική ή ταχυδρομική επικοινωνία με τις οικογένειές τους, τους απαγορεύουν να έχουν βιβλία. Και αυτά είναι μια μορφή βασανισμού με στόχο την απομόνωση του κρατούμενου. Σε κάθε φυλακή υπάρχουν βέβαια και κελιά απομόνωσης, ένα μικρό κελί χωρίς καν παράθυρο, όπου εκεί στέλνεσαι για να τιμωρηθείς. Βέβαια χρησιμοποιείται πάντα η λεκτική βία. Αλλά φτάσαμε πλέον και στο σημείο αν είσαι άρρωστος να μη σου επιτρέπουν πρόσβαση σε γιατρό και φάρμακα. Βασανίζουν τους κρατούμενους με όποιον τρόπο μπορούν. Το 2006 έκανα απεργία πείνας 293 μέρες στην προσπάθεια κλιμάκωσης του αγώνα για τους φυλακισμένους. Τότε συνεννώθηκαν οργανώσεις, συνδικαλιστές, φορείς, δικηγόροι και η απεργία έφερε αποτελέσματα. Αν και θεωρούμε ότι οι δικές μας απεργίες πείνας δεν σταματούν, κάνουμε διάλειμμα και συνεχίζουμε με άλλες μορφές. Πάντα μπορεί να επανέλθουμε σε αυτές. Μέχρι να εμφανιστεί η εγκύκλιος για τα δικαιώματα των κρατουμένων.

Υποκρισία του Ερντογάν

¨Όχι στην ένταξη στην Ε.Ε

– Στα δυτικά Mέσα η κατάσταση στην Τουρκία, εμφανίζεται σαν να έχουμε: Από τη μια πλευρά τον Ερντογάν που είναι πιο δημοκρατικός και από την άλλη τους στρατιωτικούς που κάνουν μέχρι και πραξικοπήματα. Στην πραγματικότητα υπάρχει οποιαδήποτε βελτίωση στα δημοκρατικά δικαιώματα;

Το ψέμα της δίκης των προταιτίων της χούντας στην Τουρκία από τον Ερντογάν ξεφούσκωσε γρήγορα. Πριν πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα ζητήσαν την ψήφο για να αλλαξει το Σύνταγμα και να δικάζονται πλέον οι ένοχοι. Έκαναν βέβαια κάποιες ρυθμίσεις αλλά πέρασαν δυόμιση μήνες και κανείς δεν δικάστηκε. Το υπουργείο Δικαιοσύνης που είπε ότι θα τους οδηγήσει στα δικαστήρια τώρα λέει ότι δεν ενδιαφέρεται. Και ο Ερντογάν όπως και οι υπουργοί είναι απλά δημαγωγοί.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πολιτική τους στη Μέση Ανατολή. Η περίφημη εικόνα που έκανε το γύρο του κόσμου στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ στο Νταβός ήταν με την άδεια της Αμερικής για να πιστέψουν οι λαοί της Μέσης Ανατολής στον Ερντογάν. Αυτό δεν είναι παρά ένα πολιτικό παιχνίδι, όταν τον προηγούμενο μήνα οι στρατιωτικές και οικονομικές σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ ήταν στο υψηλότερο σημείο τους και συνεχίζουν. Εν τω μεταξύ ο Ερντογάν πήγε στο Λίβανο και τον υποδέχτηκαν σαν ήρωα.
Στα χρόνια διακυβέρνησης Ερντογάν έχει πουληθεί το μεγαλύτερο ποσοστό της δημόσιας περιουσίας και έχουν διπλασιαστεί τα κέρδη των μονοπωλίων. Στην Τουρκία δρουν στην ουσία δύο μεγάλα ιδιωτικά μονοπώλια, των οποίων τα κέρδη έχουν αυξηθεί τους τελευταίους έξι μήνες κατά 50%. Τα δικαίωματα στην ασφάλιση, την υγεία έχουν σχεδόν καταργηθεί. Οι αλλαγές που τώρα γίνονται στην Ελλάδα έχουν περάσει ήδη στην Τουρκία.

– Θεωρείται ότι η είσοδος της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα βελτιώσει τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Εμείς είμαστε ενάντια στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι μια Ένωση που υπερασπίζεται τα δικαιώματα των ιμπεριαλιστών. Έχω επισκεφθεί πολλές χώρες της Ευρώπης και μπορώ να ισχυριστώ, έχοντας και την εμπειρία του δικηγόρου, ότι τα δικαιώματα των κρατουμένων στην Τουρκία είναι καλύτερα από αυτά σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες. Σε φυλακές της Ευρώπης, όταν φυλακίζεται ένας επαναστάτης αγωνιστής δεν έχει καν επαφή με δικηγόρους ή συγγενείς, ούτε καν μέσω ταχυδρομείου. Στην Τουρκία αυτά τα δικαιώματα υπάρχουν. Μπορεί όχι όλα, αλλά κάποια υπάρχουν. Η διεύρυνση των δημοκρατικών δικαιωμάτων βέβαια απαιτεί άλλο αγώνα. Δεν γίνεται να εκδημοκρατιστεί η Τουρκία έτσι.

πηγή: Εφημερίδα ΠΡΙΝ