Goodbye European Union!

του Γεώργιου Τζαννετάτου*

Το πρόσωπο του σαστισμένου Καρόλου αμέσως μετά τον προπηλακισμό του από εξεγερμένους φοιτητές στην Βρετανία θαρρώ πως είχε μια έκφραση που σπάνια συναντάς στα πρόσωπα των ανθρώπων. Δεν χωρά καμία αμφιβολία πως το, κατά κοινή ομολογία, τραγικής αισθητικής πρόσωπο του διαδόχου παραδόθηκε στον φόβο, τον τρόμο και την ανασφάλεια που κατακυρίευσαν εκείνη τη στιγμή τον Βρετανό πρίγκιπα. Ο γαλαζοαίματος όμως είχε κυρίως την έκφραση της απόλυτης έκπληξης. Ήταν η απόλυτη αποτύπωση του «αυτό δεν το χωρά ο νους μου»! Πρόκειται για μια έκφραση που στο μυαλό μου είναι ταυτισμένη με το πρόσωπο της Katrin Sab στο κινηματογραφικό αριστούργημα του Wolfgang Becker "Goodbye Lenin". Το αγνό στέλεχος του Κομουνιστικού Κόμματος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ανατολικής Γερμανίας που αφιέρωσε την ζωή του στον αγώνα για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, πέφτει σε κώμα λίγες μόνο μέρες πριν την πτώση του Τείχους και, ξυπνώντας στην επανενωμένη πια Γερμανία, αντικρίζει τη διαφήμιση της Coca Cola.

Ο Κάρολος, όπως και η κινηματογραφική συντρόφισσα Kathrin Sass, αντίκρισε μια εικόνα που μέχρι πρότινος δεν είχε θέση ούτε στους χειρότερους εφιάλτες του. Η «ασέβεια» των διαδηλωτών ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη ενός εκ των πλέον οργανωμένων συστημάτων προσωπικής ασφάλειας στον κόσμο. Το πιο σημαντικό, όμως, στοιχείο που απορρέει από τον προπηλακισμό του διαδόχου είναι ο συμβολισμός του. Ένας συμβολισμός το ειδικό βάρος του οποίου θα μπορούσε κάλλιστα να συγκριθεί με το αντίστοιχο της εισόδου του πολιτικά φορτισμένου αναψυκτικού στη παρθένα αγορά του ανατολικού Βερολίνου των αρχών της δεκαετίας του ΄90.

Τοποθετώντας κανείς δίπλα στην εικόνα του σαστισμένου Καρόλου μερικές άλλες εικόνες από τη τρέχουσα πολιτική ειδησιογραφία της Ευρώπης, όπως για παράδειγμα την ίδια την εξέγερση των φοιτητών στην Βρετανία, την εξαιρετικής μεθοδολογίας και αποτελεσματικότητας απεργία των Ισπανών ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, τις ογκώδεις διαδηλώσεις σε Τσεχία, Ιρλανδία, Γαλλία και Ιταλία αλλά και την εικόνα της πλήρους κατάρρευσης των όποιων μύθων περί συλλογικής δράσης των Ευρωπαίων ηγετών, περί κοινών Ευρωπαϊκών οραμάτων που αναδείχθηκε με κάθε επισημότητα στις δηλώσεις Sarkozy και Merkel αμέσως μετά την πρόσφατη συνάντησή τους, δεν μπορεί εύκολα να αποφύγει τον πειρασμό να διασκευάσει λίγο το ομολογουμένως πανέξυπνο σενάριο του "Goodbye Lenin".

Στη πάλαι ποτέ «Ενωμένη» Ευρώπη του 1992, του 1997 ή ακόμη σε αυτή του 2000, ένας «αγνός» Ευρωπαϊστής, που στις συνθήκες του Μάαστριχτ, του Άμστερνταμ και φυσικά στην μεγάλη προς ανατολάς διεύρυνση έβλεπε τα πρώτα βήματα μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, πέφτει σε κόμμα και, μετά από μια δεκαετία, ξυπνά στην Ευρώπη του σήμερα! Θα είχε άραγε κάτι να ζηλέψει η έκπληξη στο πρόσωπο του εν λόγω ήρωα από εκείνη του προσώπου της συντρόφισσας Sass;

Προφανώς δεν δικαιολογείται -προς το παρόν τουλάχιστον- οποιαδήποτε εκτίμηση περί κατάρρευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πολύ περισσότερο κανείς δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει με βεβαιότητα πως ό,τι και να διαδεχθεί μια τέτοια «κοσμογονία» θα είναι εξ ορισμού προς όφελος των λαών της ηπείρου. Ωστόσο, αυτό που έχει αποκαλυφθεί με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο είναι η ίδια η φύση και η ταυτότητα του οργανισμού. Την ώρα που οι πολιτικοί επιστήμονες συζητούν ακόμη περί της διακυβερνητικής ή της ομοσπονδίζουσας φύσης της Ένωσης, οι λαοί της Ευρώπης διαπιστώνουν με πόνο την πραγματική ταυτότητα του φαινομένου. Οι πολίτες της Ευρώπης συνειδητοποιούν ολοένα και εντονότερα τον κυρίαρχα ταξικό χαρακτήρα του- κατά τα άλλα- υπερεθνικού οργανισμού!

Μπορεί οι κάπως πιο μυημένοι στην υπόθεση της Αριστεράς και την αντικαπιταλιστική πάλη να έχουμε αντιληφθεί από το 1957 και το κείμενο της ιδρυτικής συνθήκης της Ρώμης τον ταξικό χαρακτήρα της Ένωσης. Μπορεί άλλοι να τον διαπίστωσαν το 1985 και την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη ή το 1992 και τα κριτήρια του Μάαστριχτ. Κανείς μας όμως δεν έχει το δικαίωμα να κλείνει τα μάτια στη «κοσμογονία» που συντελείται στις μέρες μας. Κανείς μας δεν έχει δικαίωμα να αφήνει την σκέψη και την δράση του ανεπηρέαστες από αυτή την «κοσμογονία». Την ώρα που οι Ευρωπαίοι συνειδητοποιούν και εξεγείρονται, η Αριστερά του «εμείς τα λέγαμε» και άρα «συνταχθείτε μαζί μας», «σκεφτείτε και μιλήστε όπως εμείς» κινδυνεύει να χάσει την ιστορική ευκαιρία της άμεσης επαφής με την πλατιά πλειοψηφία του κόσμου της εργασίας που εξεγείρεται. Μια επαφή που προσφέρει σε εκείνη τη δυνατότητα να αναγεννηθεί και στους εξεγειρόμενους τη δυνατότητα να πολιτικοποιήσουν τον αγώνα τους. Όσο η Αριστερά κοιτά με υπεροψία και δυσπιστία τους νεαρούς Βρετανούς που, ενώ τα καλοκαίρια πίνουν και ξεβρακώνονται στο Φαληράκι, τώρα διαδηλώνουν μαζικά φωνάζοντας πως «η εκπαίδευση είναι δικαίωμα», είναι καταδικασμένη στη μιζέρια και την ήττα. Προφανώς αντίστοιχο μέλλον έχει και εκείνη η Αριστερά που σπεύδει να διαβάσει στη τρέχουσα πραγματικότητα εργατικές επαναστάσεις και κομουνιστικούς θριάμβους.

Η Αριστερά, όμως, που αντιλαμβάνεται το πόσο ξεκάθαρος είναι πλέον ο ταξικός χαρακτήρας της Ένωσης στα μάτια των Ευρωπαίων, οφείλει να ρίξει επιτέλους λάδι στη φωτιά! Οφείλει, ακομπλεξάριστα, να ξεδιπλώσει τον αντικαπιταλιστικό της λόγο στο πλαίσιο μιας άμεσης και ειλικρινούς επαφής με τα εξεγειρόμενα τμήματα της Ευρωπαϊκής κοινωνίας. Οφείλει να ακούσει και να ακουστεί, να διδάξει και να διδαχθεί, προκειμένου, πολιτικοποιώντας την εξέγερση, να την καταστήσει πραγματικά επικίνδυνη.

 *Ο Γεώργιος Τζαννετάτος είναι διδακτορικός φοιτητής Πολιτικών Επιστημών 

πηγή: Αριστερό Βήμα