Ο Δεκέμβρης μας είχε προειδοποιήσει

του Γιώργου Κρεασίδη

Η κυβέρνηση του Μαύρου Μετώπου ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑΟΣ θα είναι στο στόχαστρο στις κινητοποιήσεις που θα γίνουν στις 6 Δεκέμβρη, τρία χρόνια μετά τη δολοφονία του 15χρονου μαθητή Αλέξη Γρηγορόπουλου από την αστυνομία. Όπως θα είναι και το σύνολο της πολιτικής που στο όνομα του χρέους και της σταθερότητας του ευρώ μετατρέπει την κοινωνία σε καύσιμη ύλη για να ξεπεράσει το κεφάλαιο την κρίση. Ιδιαίτερη διάσταση στις κινητοποιήσεις θα είναι και η αντιαυταρχική-αντικατασταλτική, όχι μόνο γιατί το επιβάλλει η συλλογική μνήμη του κινήματος, αλλά και γιατί το δημοκρατικό ζήτημα έρχεται στο προσκήνιο με εκρηκτικό τρόπο από τον αντεργατικό κοινωνικό πόλεμο που εξαπολύουν κυβέρνηση, ΕΕ και ΔΝΤ.

Είναι ορατό το μαύρο νήμα που συνδέει το φόνο του Α. Γρηγορόπουλου και τη σημερινή έξαρση της κρατικής καταστολής με ΜΑΤ, δικαστικές και διοικητικές διώξεις, αλλά και με τη κτηνώδη επίθεση στην Κ. Κούνεβα πάλι εκείνο το Δεκέμβρη, με τη βαρβαρότητα δηλαδή της εργοδοσίας, τους τραμπουκισμούς, τις απειλές και τους εκβιασμούς που ζει ο κόσμος της δουλειάς.

Το γεγονός ότι η κινητοποίηση δε θα έχει επετειακό χαρακτήρα, αλλά θα συνδεθεί με τους αγώνες ενάντια σε κυβέρνηση-ΕΕ-ΔΝΤ είναι αποτέλεσμα της ποικιλόμορφης κοινωνικής δράσης για ανυποχώρητο αγώνα ενάντια στα Μνημόνια. Η αγανάκτηση βγαίνει στο δρόμο και δε στρέφεται σε ενσωματώσιμες ή επικίνδυνες επιλογές, όπως η ακροδεξιά και η άγονη αντι-πολιτική, σαν αποτέλεσμα των κοινωνικών αγώνων. Η ίδια η έκρηξη του Δεκέμβρη του 2008 ήταν αποτέλεσμα των συσσωρευμένων αδιεξόδων του συστήματος για τη νεολαία.

Η «ισχυρή Ελλάδα» του ευρώ και της Ολυμπιάδας αποδεικνυόταν μέρα με τη μέρα μια «πικρή πατρίδα» που πρόσφερε μια εκπαίδευση στείρα και χωρίς όραμα, απαιτητική σε βαθμό εξόντωσης, με μόνο αντίδωρο μια πιθανή θέση στα ΑΕΙ-ΤΕΙ, η οποία συχνά οδηγούσε στην ανεργία. Για τη νεολαία που έμπαινε στην εργασιακή περιπλάνηση αμέσως μετά το σχολείο, η ελαστική εργασία εναλλασσόμενη με την ανεργία ήταν μια σταθερή πραγματικότητα.

Ήταν η διάψευση ενός ολόκληρου εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο ζητούσε τα πάντα και παράλληλα παραγκώνιζε τη γνώση και την ελευθερία στο όνομα ενός πραγματισμού που υπόσχονταν σπουδές και επαγγελματική αποκατάσταση. Όλα αυτά ήταν η αιτία. Η μορφή όμως της αντίδρασης, μέσα από τη μαζική κινητοποίηση, τη διαδήλωση, τα αιτήματα, αλλά και ο κοινωνικός προσανατολισμός, η ιδεολογική σύγκρουση με το κεφάλαιο, το ρόλο του, τις προτεραιότητες και τους μηχανισμούς του, αντανακλά τη δράση και το ειδικό βάρος του μαζικού κινήματος σε όλη την προηγούμενη φάση του σημιτικού εκσυγχρονισμού, στα χνάρια του οποίου βάδισε και η περίφημη «νέα διακυβέρνηση» του Καραμανλή.

Το γεγονός ότι στη βόρεια και ανατολική Ευρώπη η ρατσιστική και φασίζουσα ακροδεξιά εμφανίζεται να διεκδικεί τη λαϊκή αντίδραση στο νεοφιλελευθερισμό δείχνει ότι δεν ήταν αυτονόητα όσα συνέβησαν. Για αυτόν το λόγο ίσως το Δεκέμβρη του 2008 η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο της διεθνούς προσοχής με έναν τρόπο που πλέον τον έχουμε συνηθίσει, σαν χώρα δηλαδή όπου εμφανίζονται σε μια πρώτη μορφή κοινωνικές τάσεις ενός καπιταλισμού σε κρίση. Δυο περίπου μήνες μετά την κατάρρευση της «Λίμαν Μπρόδερς» και την έκρηξη της «φούσκας» των επισφαλών στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ, την πρεμιέρα δηλαδή της σημερινής κρίσης του καπιταλισμού, η Ελλάδα ζούσε στη δίνη μιας κοινωνικής έκρηξης, με τη νεολαία να δίνει τον τόνο. Το γεγονός, τράβηξε την προσοχή πολλών.

Άλλοι από αυτούς, όπως ο Σαρκοζί και οι στρατευμένοι δημοσιολόγοι του κόσμου της εκμετάλλευσης, είδαν τα γεγονότα με ανησυχία, φοβούμενοι ότι οι εκρήξεις θα μεταφερθούν στις μητροπόλεις του καπιταλισμού. Άλλοι όπως ο υποδιοικητής Μάρκος, οι δυνάμεις του κινήματος και οι ανεξάρτητοι διανοούμενοι, είδαν μια ελπίδα να γεννιέται. Το γεγονός ότι αυτή η κοινωνική έκρηξη ήρθε σαν αποτέλεσμα και της ανυπαρξίας ουσιαστικά θεσμών εκπροσώπησης, θα έπρεπε να θεωρηθεί ήττα του μαζικού κινήματος και της ιδέας της οργανωμένης πάλης; Είναι μάλλον επιφανειακή μια προσέγγιση που δεν βλέπει ότι η απάντηση στο συνδικαλιστικό κενό δεν είναι απαραίτητα μια αγωνιστική μορφή, αλλά θα μπορούσε να είναι μια δομή τύπου ΓΣΕΕ.

Σαν κι αυτή που κατά καιρούς επιχειρούν να διαμορφώσουν τα κέντρα εξουσίας με τη λεγόμενη Βουλή των Έφηβων, την περιφορά του «ζόμπι» της ΕΦΕΕ ή την πρόσφατη προσπάθεια να φτιαχτεί κυβερνητικός φοιτητικός συνδικαλισμός  με το δήθεν «κίνημα των ανοιχτών σχολών». Ακόμα και το γεγονός ότι επιλογές της αριστεράς δεν περπάτησαν σε εκείνη τη φάση, όπως το Συντονιστικό Μαθητών τύπου ΠΑΜΕ της ΚΝΕ ή η πρόταση Αλαβάνου σε Παπανδρέου και Καραμανλή για μια πρωτοβουλία επανίδρυσης της ΕΦΕΕ, δείχνει πως πιάνει τόπο η πολεμική στο «συνδικαλισμό της γραβάτας» που δεν δίνει χώρο στους εργαζόμενους και τους νέους, στις συζητήσεις, τις ανησυχίες, τις διεκδικήσεις τους και κυρίως στην ανάγκη τους για νίκες. Υπάρχει σε όλα αυτά μια αντίρρηση, εύλογη ίσως. Όσο και αν η κοινωνική έκρηξη του Δεκέμβρη είχε το αποτύπωμα της αριστεράς και του μαζικού κινήματος, άλλο τόσο είχε χαρακτήρα αυθόρμητο, καχύποπτο στην οργανωμένη πάλη, δύσπιστο στη διαμόρφωση πλαισίου.

Βέβαια η υπεράσπιση του συνειδητού δεν μπορεί να γίνει ενάντια στο αυθόρμητο και σε σύγκρουση με τους αγώνες που χαρακτηρίζει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι καταρχήν αγώνες. Παραπέρα να θυμόμαστε ότι το συνειδητό δεν είναι ήττα και συντριβή του αυθόρμητου, αλλά εξέλιξη και ωρίμανσή του. Δεν θα είναι άλλος ο κόσμος του αυθόρμητου αγώνα και άλλος του συνειδητού, χωρισμένοι με σινικά τείχη. Τα πολιτικά συμπεράσματα που οδηγούν στην ωρίμανση του κοινωνικού παράγοντα δεν μπορεί να τα βγάλει ούτε κόσμος ηττημένος ούτε κόσμος που βρίσκεται στο σπίτι του.

Έτσι, όταν η αριστερά ζητάει από την κοινωνία να βγάλει τα συμπεράσματά της από τις εξελίξεις, πρέπει να έχει τη φιλοδοξία να το κάνει απευθυνόμενη στα μαχόμενα τμήματα της. Σε τελική ανάλυση χρειάζεται εμπιστοσύνη στη δυνατότητα των εργαζομένων και της κοινωνίας να αλλάζουν τον κοινωνικό συσχετισμό, να δρομολογούν ανατροπές, να αλλάζουν με δυο λόγια τον κόσμο. Στο βαθμό που γίνεται δεκτή αυτή η θέση, τότε γίνεται καθήκον η επικοινωνία, η αλληλεγγύη, ο διάλογος και η συστράτευση με κάθε κομμάτι της κοινωνίας που παλεύει. Αν υποτιμηθεί αυτή η δυνατότητα του κόσμου της εργασίας να σφραγίσει τις εξελίξεις ―«ο κόσμος δεν τραβάει, δεν καταλαβαίνει...»― τότε υπάρχει στροφή στο εφικτό, σε στόχους του χεριού μας, όπως η επιβίωση της πολιτικής πρωτοπορίας με κάθε τρόπο.

Κάπως έτσι καταλήγει κανείς να βάζει στον εαυτό του το δίλημμα «χαράτσι ή Αλέξης».

Αυτό το υπογραμμίζουμε διότι η Τρίτη 6 Δεκέμβρη είναι για το ΠΑΜΕ και τις άλλες μετωπικές κινήσεις του ΚΚΕ μέρα κινητοποιήσεων και μάλιστα πανελλαδικής εμβέλειας. Αυτές όμως αφορούν το χαράτσι της ΔΕΗ και όχι τα τρία χρόνια από τη δολοφονία του Α. Γρηγορόπουλου. Αποφεύγοντας φέτος την πολεμική, με αυτόν τον «ελιγμό» επιχειρεί να βγει από τη δύσκολη θέση να εξηγεί γιατί δεν καλεί σε κινητοποίηση, αλλά και να βλέπει νέους και εργαζόμενους της κοινωνικής του βάσης να κατεβαίνουν στις πορείες.

Είναι λοιπόν φανερό πως τελικά ούτε το ΚΚΕ ξεχνάει το Δεκέμβρη του 2008. Και επιμένει να τον βλέπει πάλι σαν ήττα και όχι σαν πρόκληση για μια οργανωμένη παρέμβαση των εργαζομένων, με ανατρεπτικό στρατηγικό ορίζοντα.

πηγή: aristeroblog.gr