ΦΑΛΤΣΑΡΕΙ... Ο ΜΠΟΝΟ

Σε λίγες ώρες ο ταλαιπωρημένος αγωνιστικός χώρος του ΟΑΚΑ θα γεμίσει με οπαδούς των U2.Χιλιάδες κόσμου θα  συρρεύσει στη συναυλία τους, που είναι πλέον μια μείξη τεχνολογικών εφέ, αναγνωρισμένων τραγουδιών και υπερθεάματος.Αναπόφευκτα,  όσοι δεν επηρεάζονται αλλά συνήθως απωθούνται από τη μόδα, το hype – που ειρωνία της τύχης ήταν ένα από τα πρώτα ονόματα της μπάντας προτού γίνει U2 και πραγματική μόδα –, έχουν γυρίσει μετά βδελυγμίας την πλάτη στον Μπόνο και στην παρέα του.Κι αυτό γιατί όπως λέει και ο τίτλος της φετινής τους περιοδείας σε όλα αυτά τα χρόνια η εικόνα τους έχει αλλάξει κατά 360°.

Εξερευνώντας το ηλεκτρονικό μου αρχείο για το οποίο θα σας μιλήσω σε άλλη ανάρτηση βρήκα ένα κείμενο του καλού αρθρογράφου και ραδιοφωνικού παραγωγού Διονύση Ελευθεράτου το οποίο αν και δημοσιεύθηκε στο Έψιλον της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας στις 20 Μαρτίου του 2005  είναι σαν να γράφτηκε μόλις χθες, αφού φυσικά τίποτα δεν έχει αλλάξει απο τότε.

Ο Μπόνο ανέκαθεν χρησιμοποιούσε τις "ανησυχίες" του για τον τρίτο κόσμο και πετύχαινε τα εκατομμύρια των θαυμαστών του να καταναλώνουν με μανία τα μουσικά-και όχι μόνο- υποπροϊόντα που λανσάρει.Τι είναι τελικά ο τραγουδιστής των U2;Εκπρόσωπος των φτωχών ή άλλοθι των ισχυρών; Ταράζει τα νερά ή αποτελεί την ''κολυμβήθρα του Σιλωάμ'' ενός ξεφτισμένου κοινωνικού και πολιτικού συστήματος;

Αντί λοιπόν για τις δικές μου σκέψεις θα σας παραθέσω αυτούσιο το άρθρο του Διονύση Ελευθεράτου.

Κατά μια πανέξυπνη ρήση του καθηγητή Πανεπιστημίου Γιάννη Πανούση, εάν κάποιος λέει ότι ανήκει στην αριστερά καλό είναι να ρωτηθεί: "Αριστερά μπαίνοντας ή βγαίνοντας?". Ο διάσημος Ιρλανδός τραγουδιστής των U2,Μπόνο -κατά κόσμο Paul Hewson- προσφάτως μπήκε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός και κατόπιν "βγήκε" φωτογραφία πλάι στους Τόνι Μπλερ, Μπιλ Γκέιτς και Μπιλ Κλίντον. Ο φακός αποθανάτισε τον Μπόνο στο αριστερό άκρο της παρέας των ισχυρών με τυπική ροκ εμφάνιση να σχηματίζει με τα δάχτυλα του το σήμα της νίκης. Όμως, προς επίρρωση της ρήσης Πανούση, η θέση του φάνταζε αφόρητα δεξιά για όποιον τους έβλεπε από την αντίθετη πλευρά, απέναντι. Αρκετοί από τους "απέναντι" εξοργίστηκαν με τον Ιρλανδό βάρδο, ο οποίος κατά τη διάρκεια του Φόρουμ έδωσε συνέντευξη Τύπου -για την παγκόσμια φτώχεια- από κοινού με τον πρόεδρο της Microsoft Μπιλ Γκέιτς και τον Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ.

"Τι δουλειά νομίζει πως έχει με όλους αυτούς τους δυνάστες -τέως και νυν- του πλανήτη?". Απορία ενός λάτρη των U2, εκπεφρασμένη σε κάποια ιστοσελίδα. Έτερος οπαδός του συγκροτήματος γίνεται περισσότερο δηκτικός: "Μπόνο, η προσεχής περιοδεία της μπάντας ούτως ή άλλως sold out θα είναι. Εσύ όμως ξεπουλιέσαι, αν θεωρείς καλό διαφημιστικό τρικ την παρέα με τον Μπλερ, και μάλιστα την ώρα που ο κόσμος συζητά για τα βασανιστήρια Ιρακινών κρατουμένων από Βρετανούς στρατιώτες". Υπερβολική καχυποψία τα περί διαφήμισης? Ίσως. Όμως το περασμένο φθινόπωρο ο Μπόνο έτρεξε πρόθυμα στο συνέδριο των Βρετανών εργατικών, επιθυμώντας να βελτιώσει την εικόνα του φίλου του Τόνι Μπλερ. Ήταν λίγο πριν κυκλοφορήσει ο τελευταίος δίσκος των U2. Στο Νταβός έσπευσε ενώ προετοιμάζεται η παγκόσμια περιοδεία του συγκροτήματος. Αν δεν πρόκειται για απλές συμπτώσεις, είναι τυπικές εφαρμογές ενός πολύ απλού κανόνα: προσελκύουμε τους εξ αριστερών με την ανέξοδη φρασεολογία μας και τους εκ δεξιών με τις "καθώς πρέπει" συναναστροφές μας...

Δεν λείπει φυσικά και ο αντίλογος: "Είναι καλό να θυμίζει κανείς συχνά το πρόβλημα της φτώχειας και των χρεών του Τρίτου Κόσμου και αν γι'αυτό χρειαζεται να αναμιχθεί με μερικούς κουστουμαρισμένους ηλιθίους, αξίζει τον κόπο". Η διαμάχη για τον Μπόνο στην πραγματικότητα έχει αρχίσει εδώ και μερικά χρόνια. Ιδού ορισμένα ερωτήματα που είχαν θέσει κάποιοι, με λογοπαίγνια, στο διαδίκτυο: "Activist or Adventurist?" ("Ακτιβιστής η Τυχοδιώκτης;"). "Socialist Rebel or Social Climber?"("Σοσιαλιστής Αντάρτης ή Αριβίστας;").

Ασφαλώς οι U2 δεν υπήρξαν ποτέ δεδηλωμένοι υμνητές των απανταχού εξεγέρσεων, ούτε ένθερμοι κήρυκες της κοινωνικής ανυπακοής. Οι U2 είναι ένα mainstream συγκρότημα με ποικίλη θεματολογία, η οποία εμπεριέχει κατά καιρούς πολιτικές νύξεις. Έχουν ευρύτατο κοινό, εξ ορισμού ανομοιογενές, αφού παγκοσμίως εδώ και χρόνια το Νο1 συγκρότημα σε πωλήσεις δίσκων και το Νο2 (μετά τους Rolling Stones) ως προς την προσέλκυση κόσμου, στις ζωντανές εμφανίσεις τους. Γιατί λοιπόν ο Μπόνο κρίνεται τόσο αυστηρά? Διότι απλούστατα τα καμώματα του δείχνουν ασύμβατα όχι μόνο προς τις πολιτικές αναφορές του πρώιμου καλλιτεχνικού έργου της μπάντας, αλλά και προς το προφίλ του "αιρετικού" που ο ίδιος θέλησε να προβάλει. Βαρύγδουπα και υπερφίαλα, μάλιστα.

"Δυστυχώς στην εποχή μας δεν υπάρχουν φωτεινά μυαλά όπως του Μαρξ και του Λένιν", είχε πει ο Μπόνο το 1991, τότε που οι U2 προσέφεραν τον τελευταίο -εώς σήμερα- πραγματικά σημαντικό και πανέμορφο δίσκο τους (το "Achtung Baby"). Πολλοί εντυπωσιάστηκαν -θετικά ή αρνητικά- με τη δήλωση του αυτή, αλλά δεν ηταν δα και έκπληξη πρώτου μεγέθους. Έγινε άλλωστε στον απόηχο των πολιτικών ύμνων, τους οποίους ο Μπόνο είχε δημιουργήσει στο πρώτο ήμισυ της δεκαετίας του 1980: "Sunday Bloody Sunday", "The Refugee", κλπ. Στη δεκαετία του 1990 ο καλλιτέχνης εντυπωσίασε δυο-τρεις φορές με πολιτικές δηλώσεις του, εκ των οποίων η πλέον δηκτική έπληξε τον Γάλλο πρόεδρο Σιράκ - και μάλιστα επί Γαλλικού εδάφους: "Τι πανέμορφη χώρα έχετε, αλλά και τι καραγκιόζη πρόεδρο..."Αιτιία, οι πυρηνικές δοκιμές της Γαλλιας στο Νότιο Ειρηνικό.

Έλα όμως που μετά τη διαμαρτυρία για το Νότιο Ειρηνικό επήλθε η θεαματική "ειρήνευση" με τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ! Η μέθοδος απλή: μπορείς να "ταράζεις τα νερά" με συχνές αναφορές στο δράμα του Τρίτου Κόσμου και ταυτοχρόνως να γίνεσαι κολυμπήθρα του Σιλωάμ για κάθε βαλλόμενο συντηριτικό πολιτικό, τεχνοκράτη ή μεγιστάνα. Δάκρυα για τα θύματα, χειραψίες με τους θύτες. Μια φωτογράφιση στην περιοδεία με τον Μπόνο είναι πλέον η απλούστερη μέθοδος εξαγνισμού των πάντων. Όσοι γράφηκαν στην "επετηρίδα", εξυπηρετήθηκαν. Παράγοντες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, υπερσυντηρητικοί γερουσιαστές όπως ο Χολμς, κυβερνητικά στελέχη όπως ο Αμερικανός πρώην υπουργός Οικονομικών Πολ Ο'Νιλ. Παλιότερα θέλησε ο Μπιλ Γκειτς να "καθαρίσει" τα αφτιά του από τις αποδοκιμασίες και το πρόσωπο του από τις τούρτες που του είχαν πετάξει ακτιβιστές. Στην κολυμπήθρα του Μπόνο-Σιλωάμ έτρεξε ο άνθρωπος. Ο Ιρλανδός τραγουδιστής κουνούσε συγκαταβατικά το κεφάλι του την ώρα που ο ιδιοκτήτης της Microsoft ορκιζόταν πίστη στον "ανθρώπινο καπιταλισμό". Το "Time" ανανέωσε τα νερά της κολυμπήθρας του Μπόνο-Σιλωάμ το Μάρτιο του 2002, ανακηρύσσοντας τον τραγουδιστή επίδοξο "σωτήρα" των φτωχών, αλλά ποιος περίμενε οτι εκεί θα "αναβαπτιζόταν" κι ο πρόεδρος Μπους, δυο μήνες πριν από την επίθεση στο Ιράκ? Για προφανείς λόγους τον Ιανουάριο του 2003, όταν σε ολόκληρο τον κόσμο προετοιμάζονταν οι ογκώδεις διαδηλώσεις εναντίον της επικείμενης επιδρομής στο Ιράκ, ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε οτι θα αυξήσει κατά 2.5δις δολάρια τη χρηματοδότηση για την καταπολέμηση του AIDS στον Τρίτο Κόσμο. Ο Μπόνο δεν αρκέστηκε σε μια απλή έκφραση ικανοποίησης. Χαρακτήρισε τον Μπους "οραματιστή"! Άλλωστε, λίγο νωρίτερα είχε "εξηγήσει" τη μεταστροφή του από τον Μαρξ στον Μπλερ και εν γενει στην κουστωδία των πολιτικών, με τους οποίους κάνει δημόσιες σχέσεις: "Τους είχα παρεξηγήσει, δουλεύουν σκληρά για εμάς...". Μάλλον ο "ακτιβιστής" κύριος Μπόνο μας δουλεύει. Χοντρά...